ZAROĞLU: “SURİYE İLE NORMALLEŞME SÜRECİ HIZLANIYOR”

Reyhanlı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necmettin Zaroğlu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) heyetiyle birlikte gerçekleştirdikleri Suriye ziyaretine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. 

Zaroğlu, ziyarette Suriye Cumhurbaşkanı Ahmet Al Şara ve Ekonomi ve Sanayi Bakanlığı yetkilileriyle temaslarda bulunduklarını, görüşmelerde bölge ticaretine katkı sağlamak ve Türk iş insanlarının Suriye'deki yatırımlarda öncelik kazanması amacıyla taleplerini doğrudan ilettiklerini belirtti.

“YATIRIM TALEPLERİMİZİ BİRİNCİ AĞIZDAN İLETTİK”

Zaroğlu, TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu liderliğindeki heyetin Suriye’de üst düzey görüşmeler gerçekleştirdiğini belirterek şunları söyledi: Geçen hafta çatı kuruluşumuz olan Türkiye Odalar Borsalar Birliği'nin, kıymetli başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu ve heyeti ile beraber, Suriye'de Suriye, Cumhurbaşkanı Ahmet Al Şara’yı ve ekonomi ve Sanayi bakanlığına bir resmi ziyarette bulunduk. Amacımız bölge ticaretine katkı sağlamak, iş insanlarımızın önünü açmak. Bununla ilgili taleplerimizi doğrudan Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına iletme şansımız oldu. Sayın Ekonomi Bakanına iletme şansımız oldu. Burada Odalar Birliği heyeti olarak başkanımız aynı zamanda Dünya Odalar Birliği Başkanlığını da yürütmekte. İslam Odaları Odalar Birliği Başkanlığını da yürütmekte. Bu kapsamda son dönemlerde özellikle Suriye'de yaşanılan deprem sonrası Suriye'nin imarı ile ilgili olarak Türkiye Cumhuriyeti'ndeki iş insanlarının da Suriye'nin imarında ön planda olmaları gerektiğini şu an Suriye'de özellikle Mısır, Ürdün emirliklerle ilgili olarak o bölgenin iş insanlarına tanınan hakların bizim bölgedeki iş insanları da tanınması gerektiğini direkt Sayın Cumhurbaşkanına iletme şansımız oldu. Suriye 10 yıldan beri bir ambargo uygulanmakta. Yaşanılan o iç savaş neticesinde Suriye'nin özellikle inşaat sektörü işte bütün sektörleri kapsayacak. 

SAYIN CUMHURBAŞKANINDAN KOLAYLIK TALEP ETTİK 

Başta tabii inşaattan sonra enerjiydi, tarımdı, telekomünikasyon bütün sektörlerde Türkiye Cumhuriyetinin Suriye'deki bu e normalleşme sürecinde kendilerine yardımcı olmalarında bizim iş insanlarımızın taleplerini birinci ağızdan iletme şansımız buldu. Enerji sektöründe şu an bizim heyetin içerisinde bulunan Bursa Ticaret Odası Başkanımız aynı zamanda Odalar Birliği Başkanımızın enerji sektörü ile ilgili Sayın Cumhurbaşkanından kolaylıklar talep ettiğini, bu enerji sektöründe biliyorsunuz bu yatırımların çok ciddi yatırımlar olduğunu, burada devlet desteğinin olması gerektiğini. Bu yatırımlar neticede devlet desteği olmadan, devlet güvencesi olmadan yapılmasının yanlış olduğunu yine limanlarda özellikle Tartus limanlarında şu an almış olduğumuz bilgilerde oraların işletmeleri Dubaili Fransız işletmelere verildiğini bununla ilgili olarak hükümetimizin iş insanlarımızın Suriye'de bizler bedel ödeyerek 10 yıldan beri özellikle Hatay bölgesinin Suriyeli vatandaşlara yapmış olduğumuz kolaylıkları mesela daha önce de sizlerden görüştüğümüzde biz bu Suriyeli iş insanlarına Türkiye'de ticaret yapmalarına imkan sağlamıştık. Şirketlerde odalarda şirket kurulumları yapılarak direkt 3. Dili ülkelerine ticarete çok rahat bir şekilde ulaşabiliyorlardı ve neticede bu normalleşme süreci başladı. Şimdi biz kendilerinden aynı şartlarda destek beklediğimizi, bizim iş insanlarımızın yatırım noktasında Suriye'deki ticaret odalarına kayıt olmada, şirket kurulumlarında daha önce bizlerin sağlamış olduğu bu desteklerin aynı şekilde bize verilmesi gerektiğini ifade etmeye çalıştık. Özellikle sanayi bölgelerinde yeni oluşan Halep, Humus sanayi bölgelerinde bizim iş adamlarına kurulacak fabrikalarla ilgili olarak devletin yardımcı olması gerektiğini, bu insanların oraya yatırıma gitmeleri için devlet güvencesi olmadan bu yatırımları yapmak istemediklerini anlatmaya çalıştık. Sayın Cumhurbaşkanı özellikle iş insanlarımıza bundan sonra her türlü yatırımda destek olacaklarını sözünü verdi. Biliyorsunuz, bu 2011 öncesi özellikle Halep bölgesinde kurulan bizim Türk iş insanlarımızın, Hataylı firmalarımızın mevcut fabrikalarıyla ilgili olarak, bir mağduriyet yaşadıklarını, bu insanların mağduriyetlerinin gidilmesi ile ilgili olarak eski fabrikalarından, zarar ziyanları ile ilgili olarak, bir çözüm üretilmesi gerektiğini, yeni oluşan, şu an orada Halep'te bizim biliyorsunuz kapı komşumuz dediğimiz Halep bölgesindeki organize sanayi bölgelerinde bizim firmalarımıza, özellikle Hatay firmalarına yer tahsis edilmesini, bu yer tahsisinden sonra bu arkadaşlarımıza şirket kurulumlarında pozitif destekleriyle ilgili olarak söz istedik kendilerinden. 

BİZLERE DESTEK OLACAĞINI İFADE ETTİLER 

O da bu noktada bize destek olacaklarını ifade ettiler. Suriye ile Hatay bölgesinde aşağı yukarı 300 kilometrelik bir Hatay Suriye sınırı oluşmakta ve bu sınırlar içerisinde üç tane gümrük kapımız Kara gümrük kapımızın olduğunu Yayladağı, Cilvegözü bir de yeni açılan Zeytindalı gümrük kapılarımızın aktif hale gelmesi. Özellikle kara taşımacılığı ile ilgili olarak transit geçişlerin yaya trafiğinin açılışı ile ilgili olarak talebimizi de kendilerine aktardığımızda biz sizlere daha önce 2011 yılından beri özellikle Suriyelilere kardeş olduğumuzu, ekmeğimizi kendileriyle paylaştığımızı bu noktada bir an önce gümrük kapılarının açılması gerektiğini ifade ettik. Biliyorsunuz şu an dünyada hiç olmayan bir ticaretle Suriye ile bir ticaretimiz var. Tampon bölgede boşaltma alanı dediğimiz bir boşaltma sahası var. Orada araçlarımız gidip Suriye'den gelen araçlara aktarma yapılarak ticaretimizin gerçekleştiğini, bunun da çok da verimli olmadığını, bir an önce kara gümrük kapılarının açılması gerektiğini, M5 karayolunun bütün Körfez ülkelerine bağlanması gerektiğini, bu bölgedeki özellikle lojistik anlamında güzergahların savaş sonrası birtakım bombalardan, roketlerden zarar gördüğünü, yollarda fiziki anlamda bir düzenleme yapılması gerektiğini ifade ettik. Kendileri de gümrük kapılarının açılışı ile ilgili olarak şu an bakanlıklar düzeyinde görüşüldüğünü gümrüklerde şu an pasaportla girişin başladığını bu mütekabiliyet kuralları çerçevesinde biliyorsunuz vize olayı Türkiye Cumhuriyeti'nden Suriye'ye karşı uygulandığı için kendileri de vizeye başladıklarını bunu iki devlet üst düzey bakanlık nezdinde görüşme neticesinde tekrar normale gelerek vizenin de kaldırılacağını, gümrük kapılarının, açılma noktasına geldiğini, biliyorsunuz devlet olma yolunda kadrolaşma ile ilgili sıkıntılarının olduğunu, bunu çözdüklerini, en kısa süre içerisinde açılacağını ifade ettiler. 

ŞU AN GÜNLÜK 1000 ARAÇLIK BİR TİCARET SÖZ KONUSU 

Mültecilerle ilgili olarak çift vatandaşlara zaten bir kolaylık sağlandı Cilvegözü’nden. Pasaportlarıyla giriş çıkış yapabiliyorlar. Onlarda herhangi bir sıkıntı kalmadı. Daha önce bunlar girip çıkış yapamıyorlardı ama şimdi alınan kararla pasaportlarıyla ülkelerine gidip gelebiliyorlar. Öğrencilere son burada okuyan öğrencilere kolaylık sağlandı. Onlar da artık pasaportlarıyla gidiş geliş yapabiliyorlar. Ama bizim burada önceliğimiz Karagümrük kapılarının aktif hale getirilmesi ile ilgili talebimizi bizzat hem ekonomi bakanlığı, sanayi bakanına hem Suriye Devlet Başkanı Ahmet El Şara’ya ilettik. Kısa süre içerisinde çözüleceğini, bununla ilgili olarak görüşmelerin yapıldığını ifade ettiler. Çünkü bölgedeki iş insanlarımızın özellikle gümrük kapılarla ilgili beklentisi olduğunu gümrük kapıları şu an dediğim gibi özellikle cilve gözü gümrük kapımız Türkiye'de en hareketli gümrük kapılarından birisi. Suriye'deki en büyük gümrük ticaretinin yapıldığı gümrük kara hudut kapımız. Günlük aşağı yukarı orada boşaltma sahalarında 1000 araç 500 gidiş 500 dönüş 1000 aracın işlem gördüğü bir gümrük kapısı. Yıllar içerisinde geriye dönük baktığımızda ülke ekonomisine ciddi manada katkı sağlayan bir gümrük kapısı olduğunu 2011 sonrası işte bu olumsuz gelişmeler neticesinde gümrük sekteye uğrayarak işte bu sınırlı olarak insani yardımlar altında ticaretimizin devam ettiğini bununla ilgili olarak çözümünün işte şu an yeni kurulan hükümette bunun da bir an önce çözülmesi gerektiğini ifade ettik. Net bir tarih yok yani kapıların açılışı için ama şöyle bunlar merhale merhale yapılıyor biliyorsunuz. Önce gümrüklerde hiç onların gümrük tarafında herhangi bir faaliyetleri yoktu. Şu an orada gümrük kapıları aktif hale geldi. Memurları var. Orada pasaportla geliş işlem aynı Türkiye'deki gibi pasaport kontrolleri yapılıyor. Memurlara eğitimler verildi. Yani şu an her şey hazır. Zaten biliyorsunuz geçen hafta Ulaştırma Bakanımız gümrük kapılarımız açıldı dedi. Bizle ilgili bir sorun kalmadı dedi. Ticaret Bakanımızın da bununla ilgili daha önce açıklaması vardı. Tahmin ediyorum kısa bir süre sonra bu kapı açılacak. Bu gümrük kapısı az önce de ifade ettiğim gibi sadece Suriye olarak değil Türkiye'nin en büyük ihracat kapılarından birisi olacak. Ulaştırma koridorlarının merkezi pozisyonda olan bir ör geçen biliyorsunuz Türkiye'de 40 ülkeyi kapsayan ulaştırma koridorları ile ilgili geniş kapsamlı bir toplantı yapılmıştı. Bu toplantıda özellikle Cilvegözü sınır kapısının kara
taşımacılığı ile ilgili olarak transit geçişlerinin önemine bina toplantıya hem hükümetimizden Ulaştırma Bakanlığı'ndan üst düzey yöneticilerin katıldığını, 40 ülkeden sektör temsilcilerinin hazır bulunduğunu süreci takip ediyoruz. Bu ziyaret öncesi, tabii kulaktan duyma şeylerle bu işi öğrenmeye çalışıyordum ama Odalar Birliği Başkanımızın, başkanlığındaki heyette gittiğimizde birinci elden bu
sorunun çözümü ile ilgili olarak en kısa süre içerisinde açılacağının bilgisini verdiler zaten. Eee, onun için tahmin ediyorum bu süreç çok uzamayacak inşallah hayırlısıyla tekrar ticaretimiz eski günlere gelecektir diye düşünüyorum. Gidip oraları gördük. Buradan karayoluyla Şam'a kadar gittiğimizde
gerçekten bir normalleşme sürecinin başladığını, insanların orada yıkılan evlerinin tamiratlarını,
yaptıklarını, güvenlikle ilgili hiçbir sıkıntının olmadığına şahit olduk. Bundan sonra tabii, okul dönemi de bittikten sonra özellikle kendi ilçemde, Suriyelilerin dönüşü ile ilgili olarak şunu söyleyebilirim. Gözle görülür bir şekilde bir nüfusun karşı tarafa geçtiğini, günden güne sayının arttığını şahit oluyoruz ve kısa süre içerisinde bu insanların büyük bir kısmının döneceğini inanıyorum. Zaten de görüyoruz. Şu an gümrük kapılarında çok aşırı derecede bir yoğunluğun olduğunu gittiğimizde zaten görebiliyoruz. 2011 sonrası, bölgemizde yaşadığımız olumsuz gelişmeler neticesinde, güzergahlarımız ister istemez değişme noktasına gelişti. Irak'a, buradaki, dış ticaret firmalarımız Irak üzerinden Suriye'ye, oradan da bütün Ortadoğu ülkelerine, ticarette biliyorsunuz ticaretin dini, imanı yok. Farklı şekillerde yapmaya çalıştılar. Bu istikrar ortamı oluştuktan sonra tabii ki orada bir %5 %5 %10'a yakın bir işlem hacmimiz buraya kaydı. Suriye direkt Suriye bu bizim boşaltma sahasından Suriye bölgesine aktı. Buradaki artışın ana nedeni bu. Suriye'deki istikrar ve bölgedeki iş insanlarının navlun fiyatları
ile ilgili olarak direkt buradan Suriye ulaşmaları daha uygun olduğu için ve daha da artacağına inanıyorum ben bu sürecin. 

GÜMRÜK KAPILARI AÇILIRSA GİRİŞLER %100 ARTAR 

Gümrük kara kapılarımız, transit geçişlerimiz açsa bu %60 değil %100'ün üzerinde bir artış bekleniyor. Bununla ilgili olarak bizler zaten hazırlık içerisindeyiz. Gümrük kapımızın fiziki yapısının buna hazır olmadığını özellikle Ticaret Bakanımıza aktardık. Şu an yine lojistik firmalarımıza yönelik şehrimizde 500 araçlık tır parkı inşaatımız devam ediyor. Bu bunların hepsi Suriye'deki Ortadoğu bölgesindeki ticarete, lojistik firmalarımıza yönelik, bölgedeki ticaretin artmasına yönelik hazırlıklarımız. Ben ileriye dönük umutluyum. Suriye'de son izlenimlerimiz gerçekten istikrarın olduğunu, insanların yeni hükümete bakış açısının pozitif olduğunu, bizler de işte başkanımızın aracılığıyla dediğim gibi Suriye Devlet Başkanına biz de aynı diğer Arap ülkeleri gibi tanınan haklardan işte Mısır'a işte Körfez ülkelerine birtakım kolaylıklar sağlanmış orada. İşte bu kolaylıklarla ilgili olarak Türkiye Cumhuriyeti'nin bedel ödediğini bizler de aynı şekilde faydalanmak istediğimizi, işte Kara gümrük kapılarının bir an önce açılması gerektiğini, bu mütekabiliyet yasasını tabii iki devletlerarası görüşmelerinde tekrar o güzellerin kaldırılması gerektiğini ifade etmeye çalıştık. Ben bu sürecin hayırlısıyla kısa süre içerisinde olacağına inanıyorum. Bizler 2011 sonrası Hatay olarak gerçekten ekonomik anlamda çok ciddi yaralar aldık. Öncelikle bölgenin lokomotifi olan dış ticaretimizle ilgili olarak Suriye'deki gümrük kapılarımızın yani Suriye'ye bağlı gümrük kapılarımızın
kapalı olması, cilve gözü işte Zeytindalıydı, Yayladağı gümrük kapıları bölge ticaretini gerçekten çok etkiledi. Hükümetimizden bir an önce gümrük kapılarımızın açılmasına vesile olacak girişimlerde bir an önce bulunması gerektiğini, lojistik firmalarımızın, dış ticaretteki firmalarımızın finansmana erişimde çok sıkıntı yaşadıklarını, şu an odalar Birliği üzerinden nefes kredisi ile ilgili olarak çalışmalarımızın olduğunu, Kredi Garanti Fonu üzerinden lojistik firmalarımıza, bütün üyelerimize bu desteğin verilme noktasında gayret gösterdiğimizi ama Ama işte farklı nedenlerden dolayı insanların ekonomik anlamda sıkıntıda olmalarından dolayı bankalarda finansmana erişimle ilgili olarak birtakım
sıkıntılar yaşıyoruz. Bu sıkıntıların önüne geçilmesiyle ilgili olarak mesela firmaların düzenli olarak borcunu ödememiş. Ödemeyince bankalar kredi vermiyorlar. Bunlarla ilgili olarak bir esneklik getirilmesini çok önemsiyoruz. Yine konuşmamın başında ifade ettiğim gibi bölgemizin lokomotifi olan dış ticaretimize yönelik cilve gözü gümrük kapısında bir an önce fiziki yapılandırma ile ilgili olarak devletimizden destek beklediğimizi, burada XR cihazların, idari binaların, ambarların tekrar yenilenmesi gerektiğini, tır parkının bir an önce bitip lojistik kentle ilgili olarak projelerimizin desteklenmesi gerektiğini ben buradan hükümetimizden talep ediyorum. Suriyeli mültecilerle ilgili olarak dönüşleri başladı. Orada insanların gördüğümüz izlenimler doğrultusunda kısa süre içerisinde döneceklerine şahit olduk. Dönmeye de başladılar” ifadelerini kullandı.