FİYAT İSTİKRARI EĞİTİM YA DA KAOS

FİYAT İSTİKRARI EĞİTİM YA DA KAOS

Kaos, hayatımızın altyapısını oluşturmuş, zira cehaletin iklimi hoşumuza gidiyor, ondan vazgeçemiyoruz. Cehalet akvaryumunun dışarısını hala göremiyoruz. Üstelik her sektörden kendinden emin yetkililerin konu hakkında yanlış bilgi ve kanaatin büyüsüne kapılmış olduğunu ve bunda ısrar ettiklerini görmeye devam ediyoruz.

Şişirilmiş bir balonu serbest bıraktığınızda içindeki havayı arkasından püskürterek uçtuğunu görürsünüz. İşte bu, bir jet uçağının en basit şekli ve ana prensibidir, buna sadık kalınmadan bir jet uçağı uzmanı olamazsınız, ama bunu anaokulundaki çocuğa dahi anlatabilirsiniz. Bunun dışındaki eklenti ve araçlar ise yeterli büyüklükte, güvenli ve yönetilebilir olması içindir.

Bir devletin istikametini belirleyen en önemli unsur, hangi ekonomik sistemi kabul ettiğidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti 1923 yılında (17 Şubat-4 Mart) İzmir İktisat Kongresi ile kolektivizmi değil serbest pazar ekonomisini seçmiştir. Kolektivizm, fiyatların devletçe belirlendiği ekonomi sisteminin ana unsurudur. Pazar ekonomisi ise fiyatların pazarda kendiliğinden oluşmasını kabul eden ekonomik sistemdir. Peki, fiyatlara müdahale edersek ne olur? Mal, tezgah altına gider. O zaman da devletin tüm güvenlik güçlerini ve memurlarını piyasayı denetlemeye verirsiniz gene de başarılı olamazsınız, karaborsayı önleyemezsiniz, hatta devlet yetkililerinin bir kısmı da bu sektörün gizli ortakları olur. Zira kişi önce kendini kurtarmaya çalışacaktır.

Fiyatlar pazarda nasıl oluşur? Bunu jet uçağının temel prensibi olan balon örneğiyle anlatalım. Fiyatları, satıcı bir etiketle ilan etmek zorundadır. Olmazsa olmaz budur, yani etikettir. Alıcı da fiyat-mal kalitesi kanaatine göre bu malı alır, ya da almaz, ya da başka yerden alır. Bu durumda satıcı fiyatını yeniden gözden geçirerek yeni fiyatını belirleyen etiketi mal üzerine yapıştırır. Görüldüğü gibi fiyatı alıcı belirler. Bir belediye zabıta yetkilisi kendilerine sadece etiket olup olmadığı kontrolü yaptırıldığı ve bunun dışındaki kontrolün Ticaret Bakanlığı’na bırakıldığından şikayet etmekte ve kendilerinden istense, incelenen işletmelerin tepesine balyoz gibi ineceğinden bahsetmekte! Sanki karşıdaki işletmeci bu ülkenin vatandaşı değil… Pes doğrusu! Tabi ki pazar ekonomisinin sağlıklı işlemesini sağlamak, tekel ve karter oluşmasını engellemek Ticaret Bakanlığı’nın görevi olacaktır.

Demek ki İzmir İktisat Kongresi ile pazar ekonomisini seçen Türkiye Cumhuriyeti’nin yetkilileri, memurları ve vatandaşları önce pazar ekonomisinin ne olduğunu öğrenecek. Nerede? Anaokulundan başlayarak her okul seviyesinde, mesleki seminerlere kadar! Pazar ekonomisinin temel prensibi, her malın etiketi olacak ve fiyatı alıcı satın alarak belirleyecek. Pazar ekonomisi Adem’den buyana vardır ve her dinde serbesttir ve uygulanmıştır. Her insan mülk edinme, teşebbüste bulunma haklarına tarih boyunca sahip olmuştur.

Yani jet uçağı, balon; SERBEST PAZAR EKONOMİSİ, “ETİKET” DEMEKTİR. BUNU OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE DAHİ ANLATABİLİRSİNİZ. Atatürkçü iseniz bunu bilmelisiniz, çünkü Pazar ekonomisini tercih eden odur; değilseniz de bilmelisiniz, zira bizim devletimizin ekonomik temeli etikettir.

Etiket deyince şunu görüyoruz, bazı kurnazlar etiketi ters çeviriyor, bazıları ise malın fiyatı yerine ne yazıyor, biliyor musunuz? Ayşe fasulye! Yerli! Sulu limon! Bazıları ise hiç koymuyor, yüzünüze bakarak saflık derecenizi ölçüp, adama göre fiyat veriyor. İşte zabıta bunları denetleyecek! Devletin ekonomik temellerini kemirenler bunlardır. Nafile, 40 senedir bunları yazarım, anlatırım; ama çok zor. Pazar ekonomisinin etiket olduğunu anlatmak gerçekten çok zormuş! Neredeyse okurlar benim sürekli aynı yazıyı yayınladığımı sanacak. Onun için okurlarım kusuruma bakmasınlar.

Peki, Pazar ekonomisi neden bu kadar önemli? Çünkü bu; sorumluluk, rekabetçi olmak ve özgür teşebbüs demektir. Bu da; gelişmeyi, inisiyatif alabilen vatandaşı ve mucit ruha sahip olmayı sağlar. Sovyetler dağılalı 32 yıl oldu, ama Sovyet coğrafyasında yaşayan halklar hala yabancılar olmadan basit bir işyeri dahi işletememektedirler. Hala bunu bilmeden ilim(!) yaymaya çalışan ekonomi mezunları var. Dört yıl ekonomi okumuşlar etiketi öğrenememişler.

Eğitim; donanımlı vatandaş yetiştirmeyi, olumlu insan ilişkilerini, toplum ve takım olmayı, empati yapan vatandaşlara sahip olabilmeyi anlatır. Bunun Yüzde sekseni sadece okul öncesi eğitim ve ilkokulda verilebilir. Bu, uzay ve bilim çağının teknolojilerini öğretmekten yani öğretimden daha önemlidir. Eğitim ve öğretim kavramları birbirini tamamlar. Öğretimsiz eğitim çok şey kazandırabilir, ama eğitimsiz öğretim sadece kaos ve kavram kargaşası demektir. Bugün yaşadığımız da bu kaostur.

Okul öncesi eğitimle başlayarak verilmesi gereken bir konu da bütçe yapma, ev ekonomisi, iyi vatandaş olma ve iyi bir aile olma donanımıdır. Aynı ekonomik şartlarda dürüst bir memurun çocuklarının rektör dahi olabildiğini; ev, araba, yazlık sahibi olabildiğini görebiliyoruz. Ama uyumsuz bir ailenin çocuklarının ekonomik sorunlarla boğuştuğunu ve düştüğü durumun nedenini başkalarının yaptıklarıyla açıklamaya çalıştıklarını görüyoruz. Uyumlu aile ise aynı eğitimi almış eşler vasıtasıyla kurulabilir. Çok geç kalmadan, bugünden tezi yok bu eğitim sistemine geçilmelidir, sadece ÖĞRETİM DEĞİL…

Eğitimde süreklilik, periyodik meslek içi eğitime kadar devam etmelidir. Böylece görevlendirilenler bilgisizlikten yanlış bir uygulamayla insanlara zarar vermezler. Unutmayalım insanlar beşikten mezara kadar talebedir.

Sağlık ve Esenlikler

Mehmet Haşmet Kolağası