BİR İŞİ YAPMAYA NİYETLENİRKEN
İNŞÂALLAH DEMEYİ UNUTMAYIN
muallimosman-Hayatımızın akışı içinde geleceğe ait yapacağımız işler için ‘Ben onu yaparım”, “yarın kesin gelirim”, “Gelecek sene Hacca gideceğim” gibi sözleri sık sık kullandığımız olmuştur. Halbuki burada unuttuğumuz bir nokta var ki o da; niyetlendiğimiz bir işi ancak Allah’ın izin vermesi ve takdir etmesiyle yapabileceğimizdir. Çünkü, bu kâinatta yapılan her şey Allahın izni, takdiri ve dilemesiyle olmaktadır. Allahın izin vermediği hiçbir şeyin olması mümkün değildir. Biz her ne kadar yapacağımız işleri planlayıp imkan sağlamış olsak bile, Allah izin vermezse o işi gerçekleştiremeyiz. Bizim aklımıza gelmeyen bilmediğimiz, hiç ummadığımız engeller çıkabilir. Bu nedenle insan; yapacağı işler için; “Ben onu yaparım.”, “yarın mutlaka gelirim” gibi kesinlik ifade eden sözler yerine yapacağı işler veya vereceği sözler için söze başlarken veya işe niyetlenirken “İnşâallah” ifadesini kullanmalı ki; işi feyizli, hayırlı ve bereketli olacaksa olsun. “İnşâallah onu yaparım”, “inşâallah yarın gelirim”, “İnşâallah bu sene Hacca gideceğim” gibi.
İnşâallah kelimesinin Türkçe karşılığı; “Allah izin verirse, Allah dilerse, Allah'ın izniyle” demektir. “İnşâallah” demekle, niyetlendiğimiz işi Allah’ın iznine ve takdirine sunmuş oluruz. Allaha tevekkülün kapısını açmış oluruz. Rabbimizi şahit ve vekil kılmış oluruz. Kişinin ‘İnşâallah’ demesi Allaha imanın ve tevâzunun güzelliğidir. İmani bir terbiyedir. “İnşâallah” sözü aynı zamanda bir duâ cümlesidir.. Bu nedenle bir işe niyetlenirken kesinlik ifade eden sözler kullanmak yerine “inşâallah” demek gerekir. Yapılacak iş kesin ve garanti olsa bile!.. Bunu bize Rabbimiz öğütlemektedir. Yüce Allah Mekke’nin fethini peygamberimize ve müminlere müjdelerken “inşâallah” ifadesini kullanmış ve şöyle buyurmuştur: “Andolsun ki Allah, Peygamberinin rüyasını doğru çıkarır. İnşâallah Mescid-i Harâm'a güven içerisinde, başlarınızı tıraş etmiş ve saçlarınızı kısaltmış olarak korkusuzca gireceksiniz. Allah sizin bilmediğinizi bilir.” (Feth- 27) Peygamberimiz Hz.Muhammed aleyhisselam kabristana uğradığı bir günde mevtalar için duâ ettikten sonra kabirde yatanlara şöyle fısıldamıştı: “Ey kabir ehli, inşâallah biz de bir gün size kavuşacağız.”
Yahudiler peygamberimiz Hz.Muhammed aleyhisselamı zor durumda bırakmak için ona bir gün geçmişe dair bilmediği üç soru sormuşlardı. Peygamberimiz onlar hakkında bir şey bilmiyordu. Ama bu konuda Rabbinden vahiy geleceğini ümit ederek: “Yarın gelin, size onları haber vereyim.” dedi. Peygamberimiz bu sözü söylerken “inşâallah” demeyi unutmuştu. Ertesi günü olduğunda onlara gereken cevabı veremedi. Çünkü vahiy gelmemişti. Ve o gün dahil birkaç gün Peygamberimize hiç vahiy gelmedi ve peygamberimiz zor durumda kaldı, üzüldü. Sonra şu ayet indirildi: “İnşâallah demeden hiçbir şey için ‘Bunu yarın yapacağım.’ deme! Unuttuğun takdirde Allah’ı an ve ‘Umarım Rabbim beni bundan daha hayırlısına iletir.’ de.” (Kehf-23,24) ve arkasından Kehf sûresi nâzil oldu ve bu sayede Peygamberimiz kendisine sorulan o sorular hakkında o kişilere gerekli cevabı verdi.
“İnşâallah” sözü meşru ve yapılması mümkün olan işler için kullanılır. Yapılması meşru olmayan, haram olan şeyler için ‘inşâallah’ sözünün kullanması doğru değildir. “İnşâallah yarın kumar oynayacağım” denmez. Bu Allaha saygısızlık olur. Yapılması mümkün olmayan ya da yapmayacağı şeyler için de ‘inşâallah’ sözünün kullanılması doğru değildir. Bir kimse o gün için o işin yapılmasının mümkün olmayacağını bildiği halde “ inşâallah” demesi doğru değildir. Bu hem Allaha saygısızlıktır, hem de karşıdakini aldatmaktır ki, her ikisi de Allahın sevmediği ve hoş görmediği şeydir. Mü’min bunlara dikkat etmelidir. Bu nedenle insan yapılması meşru olan ve yapılması mümkün olan şeyler için “İnşâallah” ifadesini kullanmalıdır. Hz.İbrahim oğlu İsmaili Allah için kurban edeceğini ona söyleyince, İsmail Kur’an ifadesiyle babasına şöyle demişti: “Babacığım, sana emredilen ne ise, onu yap! İnşâallah beni sabredenlerden bulursun.” (Saffat- 102) Hz.Mûsa Hızır ile buluştuğunda, onunla yapacağı ilim sohbeti için Kur’an ifadesiyle ona şöyle demişti: ““İnşâallah beni sabredenlerden bulursun. Senin hiçbir işine-sözüne itiraz etmeyeceğim.” (Kehf-69) Bu ifadelerde kullanılan “inşallah” sözü imanî ve ahlaki terbiyenin bir gereği olarak kullanılmıştır. Biz de öyle yapmalıyız. İmanınız kavi, ameliniz sâlih, ömrünüz feyizli ve bereketli olsun!.
