İSLAM ADALETİNİN KALPLERİ FETHİ
Müslüman devletler kendilerine tabi olan gayr-i Müslimlerden cizye adıyla cüz'i bir vergi alır, bunun mukabilinde de onları himaye ederlerdi. Şayet bunların memleketlerine bir taarruz vuku bulursa Müslümanlar derhal ordu ile o taarruzu def ederek, onları himaye ederlerdi. Onları böylece himaye etmedikçe kendilerinden cizye almazlardı.
Yermük Harbi sırasında İslâm ordusu belli bir bölgede toplanmak zaruretinde kaldıklarından Humus ahalisini bir müddet himaye edemeyecek bir vaziyette bulunmuşlardı. Bunun üzerine, o ahaliden almış oldukları cizyeyi, kendilerine iade ederek:
“Biz şimdi harp ile meşgulüz, sizi himaye edemeyeceğiz. Binaenaleyh verdiğiniz cizyeyi alınız da başınızın çaresine bakınız.” dediler. Fakat o ahali Müslümanların zaten ne âlicenap, ne adaletperver olduklarını evvelce de anlamış bulunduklarından iade edilen cizyeyi kabul etmediler.
“Sizin hâkimiyetiniz, adaletli idareniz bizim için daha evvel içinde bulunduğumuz mağduriyet ve mazlumiyet hâlinden kat kat üstündür. Valiniz bizde kalsın, şayet Bizans askeri şehrimize saldırırsa biz onları valinizle beraber def ederiz” demişlerdi. İşte adalet, kalpleri böyle fetheder. O muhterem İslâm kumandanlarında tecelli eden şu adalete bakınız. Onlar başka bir dine mensup olsalar da İslâm'ın âdilâne himayesini kendi dindarları bulunan kavimlerin hâkimiyeti altında yaşamaya bin kere tercih ediyorlar.
