KABİR ZİYARETLERİ
Muallim Osman - İlahi mukadderat gereği yaratılan her insan kendisine takdir edilen ömrü yaşar, birçok fiiliyatta bulunur ve Allah’ın, Kur’anda; “Her nefis ölümü tadacaktır.” (Ali İmran-185) buyurduğu gibi eceli geldiği zaman, yine ilahi takdir gereği ölümü tadarak vefat eder. Vefat eden insanlar geçici birer bekleme odası olan Kabirlere defnedilir. Ölen insanların ruhları ise; Yüce Rabbimizin katında “Berzâh âlemi” denilen yerde hesap gününe kadar bekler.
Kabristanlar ölenler için “Hesap Günü” nü bekleme avlusudur, yaşayan insanlar için ise; Yüce yaratanı, ölümü, kıyameti, mahşeri, cenneti ve cehennemi hatırlatan tefekkür mekanlarıdır. Gerek cenaze ve defin merasimlerinde ve gerekse diğer zamanlarda Kabirleri ziyaret eden veya oradan geçen insanlar; ölümü ve ahireti hatırlarlar ve bu vesileyle ölüme ve ahirete ne kadar hazırlıklı olduklarının muhasebesini yaparlar. Ahiret için yaptıkları hazırlıkları tefekkür ederler ve gözden geçirirler. Varsa hatâ ve günahlarından tevbe istiğfar ile dönerler. Aşırı dünya hırsı nedeniyle işledikleri haram ve kötülüklerden vazgeçerler. Allah’ın emir ve yasaklarına uymaya, ibadetlerini zamanında yapmaya, iyi ve güzel ameller işlemeye gayret ederler.
Mekke’de Cahiliye dönemlerinde müşrikler belli günlerde Kabristanlara giderek, orada yatan yakınları için ağıtlar yakarlardı, mum yakıp kabirlere dikerlerdi. Ölenin sevdiği eşya ve yiyeceklerden hediyeler götürerek kabirlere koyarlardı. Bazı müminlerin de böyle yaptığını gören peygamberimiz bu gibi faydası olmayan benzeri adetler nedeniyle müslümanları Kabir ziyaretinden menetti. Ama daha sonra müminler şuurlanınca, peygamberimiz ölüye hiçbir faydası olmayan bu gibi bidatlerden uzak durarak sırf duâ ve tefekkür amacıyla kabirleri ziyaret etmelerine izin verdi ve şöyle buyurdu: “"Ben sizi kabirleri ziyaretten men etmiştim. Artık onları ziyaret edebilirsiniz. Çünkü onlar size ahireti hatırlatır.” buyurarak Kabir ziyaretine izin verdi. Peygamberimiz de bir Medine yolculuğu esnasında Ebva köyündeki annesinin mezarını ziyaret etmiş ve onun için duâ etmiştir.
Kabir ziyaretleri her zaman yapılabileceği gibi özellikle mübarek günlerde bunların arefesinde yapılan Kabir ziyaretleri daha güzeldir. Çünkü bu günlerde yapılan duâların feyiz ve bereketi daha fazladır. Kabirde yatan mevtaların ruhları, dünyadaki yakınlarından ve dostlarından ilgi ve duâ bekler.. Kabristanda yatan mevtalara sunulacak en güzel hediye; onlar için yapılan güzel duâlardır. Müslümanların anne ve babalarının ve yakınarının kabirlerini ziyaret etmeleri ve onlar için duâda bulunmaları müstehabtır. Kabir ziyaretlerinde yalnızca ahret için duâ edilmeli. Mevtalar için Allah’tan mağfiret istenmeli. Ahiret hesabının güzel olması için duâ edilmeli. Bunlar dışında başka şeyler yapılmamalı, ölüye ve bize hiçbir uhrevi faydası olmayın hurafelerden uzak durmalıyız. Yüce Allah’ın bize tavsiye ettiği bir duâ örneği şöyledir;“Ey Rabbimiz! kıyamet gününde insanlar hesaba çekildiğinde beni, anamı, babamı ve mü’minleri bağışla.”
Kabir ziyaretlerinde kabirleri çiğnemek ve üzerlerine oturmak caiz değildir. Kabirleri temiz tutmak, fidan dikmek müstehaptır. Peygamberimiz bir gün bir kabristanın yanından geçerken yerde gördüğü yeşil bir hurma dalını bir mezarın üstüne dikerek: “Bu dal kuruyuncaya kadar bu kişiye azab olunmaz” dediği rivayet olunur. Kur’an ifadesiyle ağaçların da dallarıyla ve yapraklarıyla birlikte Allahı tesbih ettiğini düşünürsek, Kabristanlara fidan dikerek orada günün ve gecenin her saatinde Allahın tesbih edilmesine vesile olmak iyi bir davranıştır. Bu nedenle Müslümanlar genelde kış-yaz yaprağını dökmeyen fidanlardan dikerler!. Başta Gül olmak üzere çiçekler de dikerler. Biliniz ki, Kabristandaki ağaçların meyvesinden ve gölgesinden istifade edildikçe orada yatan ölülerin ruhlarına da manevi hisse vardır, yani sevap vardır.Tabi ki o ağaçları dikenlere ve bakımını yapanlara da!.. İslam âlimlerinin ekseriyetine göre; Kabristandaki kabirlerin mermer ve demir kafes gibi şeylerle yükseltilmesi, süslenmesi ve gösterişe gidilmesi caiz değildir. Bu mevtayı da rahatsız eder, Rabbimizi de.. Çünkü Allah Kibri ve gösterişi sevmez!.. Onların ölülere bir faydası da olmaz. Kabirlerin sadece belli olacak şekilde sade bir şekilde düzenlenmesi en güzelidir. Kabirleri zaman zaman ziyaret ederek oradaki mevtalar için hayır duâda bulunmayı ihmal etmeyiniz. İmanınız kavi, ameliniz sâlih, duânız güzel, ömrünüz feyizli ve bereketli olsun!..
