İslam İktisadında Finansal Sistem: Adalet, Verimlilik ve Faizsiz Finansın Öncülüğü

Müslümanlar özellikle son birkaç yüzyıl içerisinde hiç olmadıkları kadar zulme uğramış bir toplulukturlar.

Özellikle dünya içerisinde mevcut çatışmalara baktığımız zaman aynı tarihler aralığında çatışmaların Müslümanların yaşadıkları ülkelerde olduğunu görmekteyiz. Peki, bunun sebebi nedir? Uzun zamanlar bu sorunun cevabını aramış biri olarak elbette zillet içerisinde bulunmamızın birçok sebebi var ama bana kalırsa bunlar içerisinde en önemlisi: finansal özgürlüğümüzü elde edememişimizdir.

Aleyhissalâtü vesselâm efendimiz Medine’ye hicret ettiğinde yaptığı birçok önemli işten üç tanesi bütün Müslümanların hayat ideolojisini belirlemektedir. İlki bir mescit inşaat etti. Bu birlik ve beraberliğin merkezini oluşturmak demekti. İkincisi Medine vesikasını imzaladı. Buda sosyolojinin temelini oluşturmaktaydı. Üçüncüsü de Medine pazarına el attı. Buda finansın temelini oluşturmaktaydı. Bugün bu üç maddeye baktığımız zaman Müslümanları bu konularda çok büyük eksiklikler içerisinde olduğunu görmekteyiz. Bu yazıda az biraz üçüncü maddeye değineceğiz. Üzerinde ciddiyetle durulması gereken bu madde bir köşe yazısıyla elbette anlaşılmayacaktır. Bu yazı işin özetinin özeti mahiyetindedir. Alanında uzman isimlerce bu konu çalışılmalı ve Müslümanlara has bir metot ile pratiğe geçilmelidir.

İslam iktisadı, ekonomik faaliyetleri adalet, verimlilik ve toplumsal refah perspektifinden ele alır. Bu çerçevede, finansal sistem adaleti sağlamak, verimliliği teşvik etmek ve toplumsal refahı güvence altına almak amacıyla özgün bir yaklaşım benimser.

İslam iktisadı, adaletin sağlanmasını merkeze alır. Gelir ve servetin adil bir şekilde dağıtılması, bireyler arasında eşitlik ve dengeli bir rekabet ortamının oluşturulması İslam'ın öğretilerinde önemli bir yer tutar. Bu adalet anlayışı, faizsiz finansın da dayandığı bir prensiptir. Faizsiz finans kurumları, kâr ve zarar ortaklığı esasına dayanarak ekonomik faaliyetleri yürütürler ve bu da gelirin daha adil bir şekilde dağıtılmasını sağlar. Öte yandan devlet stratejisi olarak ta adalet olmazsa olmaz bir olgudur. Burada Hz. Ömer’in sözü kulağımıza küpe olmalıdır. ‘’Devletin dini adalettir’’ sağlıklı bir işleyiş ancak adaletle tesis edilir. Bunun nasıl yapılması gerektiği ise işi bilenlere kalmıştır. Sözün sahibi onlardır.

İslam iktisadı, ekonomik faaliyetlerin verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini teşvik eder. Üretkenlik, yenilik ve yatırımı teşvik ederken israfı ve tüketim çılgınlığını engeller. Faizsiz finans, bu prensipleri destekleyerek finansal işlemlerde adil ve şeffaf bir ortamın oluşturulmasına katkıda bulunur. Ayrıca, riskin paylaşımını teşvik ederek ekonomik istikrarın sağlanmasına yardımcı olur. Unutulmamalı ki İslam’ın doğduğu Mekke bölgesi her türlü yeniliğe açık ticari bir beldeyken sonraki merkez olan Medine ise verimli topraklarıyla üretimin merkezi konumundadır.

İslam iktisadında, toplumsal refah ve dayanışma ön plandadır. Faizsiz finans kurumları, gelirin adil bir şekilde dağıtılmasını ve toplumun en zayıf kesimlerine destek sağlanmasını teşvik eder. Bu, toplumun genel refahını artırmayı hedefleyen bir yaklaşımdır. Zekât ve infak gibi sosyal yardım kurumlarıyla birlikte faizsiz finans, toplumun refahını güvence altına alır. Burada günümüz vergi sistemi dikkat çekmektedir. Gerçekten uygulanan vergi sistemi ne kadar sağlıklı işlemektedir merak konusudur. Öte yandan vergiyi alan ve veren bu işte karşılıklı olarak nasıl verimli faydalanmaktadır?

İslam iktisadı, adalet, verimlilik ve toplumsal refahı temel alarak insanlık için sürdürülebilir bir ekonomik sistem sunar. Finansal sistemde faizsiz finansın öncülüğü, bu ilkelerin pratikte uygulanmasını sağlar ve insanlığın ekonomik ve toplumsal refahını artırmak

için önemli bir araç olarak hizmet verir. Bu çerçevede, faizsiz finansın ilkeleri, modern dünyanın ekonomik zorluklarıyla başa çıkmak için önemli bir potansiyele sahiptir.

Unutulmamalı ki yukarıda bahsedilen her bir madde geniş anlamlarıyla birlikte küreselleşen toplumun gittiği güzergahın tam tersidir. Finans babalarının işine çomak sokan bu sistem ne kadar zor olsa da en ağır bedeller verilmesi göz önüne alınarak hayata geçirilmesi elzemdir.

Lefkoşa 2024