İslam'da Nikah: Manevi Bağların Ötesinde "İmam Nikahı" Olayı
Son yıllarda ülkemizde ve dünyada hedef alınarak her manada tahrif edilen bir müessese de ailedir. Aile toplumun en küçük yapı taşıdır. Aile hayatı olmazsa toplum ifsada uğrar düzen bozulur. Bunu muhafaza etmenin yolu ise bir kadın ile bir erkeğin rızaları sonucunda ortaya çıkan bir birlikteliktir.
Dünya üzerinde yaşayan her canlı soyunu devam ettirmek ister. İnsan bu canlılardan sadece biridir. İnsan soyunun sağlıklı bir şekilde devamı ise yalnızca aile kurmak ile gerçekleşir. Aile hayatı neslin devamının ıslahını muhafaza eder. Aile hayatının hâkim olmadığı toplumlarda bireyler soysuz bir yapıya bürünmektedir. Sağlıklı bir toplum için aile kurmanın yolu nikah kıymaktır. Aileyi muhafaza etmek ve bir disiplin kazandırmak nikah ile gerçekleşir.
İslâm’da hayatın çeşitli alanlarına dair pek çok düzenleme Kur’an ve Sünnet’te ortaya konan genel ilkeler ve amaçlar çerçevesinde ihtiyaçlara, zaman ve şartlara göre İslâm toplumunun takdirine bırakılırken evlenme ve aile ile ilgili belli başlı hükümlerin doğrudan Kur’an tarafından belirlenmiş olması ve bu hükümlerin Hz. Peygamber tarafından genişçe açıklanıp uygulanması İslâm dininin evlilik ve aile kurumuna atfettiği önemin bir ifadesidir.
Nikah işlemi Anadolu yöresinde bazı bölgelerde sadece resmi nikah olarak nitelendirdiğimiz medeni nikah akdiyle. Bazı bölgelerde de sadece imam nikahı olarak nitelendirdiğimiz İslami nikah akdiyle gerçekleşmektedir. Bunların yanı sıra her iki uygulamayı da bir arada kullananlarda mevcuttur. Nikahtan kasıt bireylerin karşılıklı olarak haklarını muhafaza etmektir. Özellikle kadını savunan ve haklarını koruyan bir uygulamadır.
Biz şu an görmekteyiz ki bu uygulamada istismar edilmekte ve amacına uygun olmayan uygulamalarda kullanılmaktadır. Özellikle ergenlik çağına gelmiş gençlerimizde ‘’sözde sevgililik ‘’ adı altında yasak bir ilişkiyi meşrulaştırmak için imam nikahını istismar etmektedir. Öte yandan böyle bir nikahta ebeveynlerin rızası ve şahitlerin var olmasının yanında İslam Hukukunun da getirdiği bazı yükümlülüklerin de yerine getirilmesi şarttır. Öte yandan nişanlılık gibi artık ciddi bir yola girmeye niyet eden gençlerimiz de aynı hatayı yapmaktadır. Genel bahane olarak ‘’ parkta bahçede gezeceğiz haliyle el ele gezeceğiz günaha girmemek için imam nikahı kıydık’’ gibi buna benzer geçerliliği olmayan bahaneler ileri sürerek kendi kendilerini tatmin ederek sözde bir çıkar yol elde etmiş oluyorlar. Halbuki nişanlılık döneminde nikahtan sonra ayrılık gerçekleşir ve erkek nefsine yenik düşerek nikahı vermeyi ret ederse ne olacak? Bunu düşünmek gerekir. Bu halde yeni biriyle kadın nasıl nikahlanacak bu zinaya geçmez mi? Elbette açıkça zinadır. Muhafaza olmak gerekir. Bakın İslam hukuku bir nikahı geçerli kılmak için ne şartlar ileri sürüyor:
İslam hukukuna göre bir nikahın geçerli olması için belirli unsurlar bulunmaktadır. Bu unsurlar genellikle "şerait-i münteha" olarak adlandırılır ve İslam hukukçuları tarafından uzun süre incelenmiş ve belirlenmiştir. İslam'a göre bir nikahın geçerli sayılması için aşağıdaki unsurların sağlanması gereklidir:
1. Velâyet (Vasıflı Gözetim): Müslüman bir kadının nikahının geçerli olması için, velâyet adı verilen vasıflı bir gözetim altında olması gerekir. Velâyet, kadının babası, büyükbabası, erkek kardeşi veya vasiyeti gerektiğinde hükümet yetkilisi tarafından sağlanabilir. Velâyet olmadan yapılan bir nikah geçersizdir.
2. Şahitlerin Bulunması: Nikah akdinin gerçekleştirilmesi için en az iki adet akil ve ergin Müslüman erkek veya bir erkek ve iki kadın Müslüman şahidin bulunması gereklidir. Bu şahitlerin bulunmaması durumunda nikah geçersiz sayılır.
3. Evlenme Teklifi ve Kabulü: Nikah akdi, bir tarafın diğer tarafa evlenme teklifinde bulunması ve diğer tarafın bu teklifi kabul etmesiyle gerçekleşir. Kabul, belirli bir şekilde ifade edilmelidir ve bu teklif ve kabul, iki tarafın da nikah akdine katılmak istediklerini açıkça ifade etmelerini gerektirir.
4. Mehr (Cihad): Mehr, nikahın bir diğer önemli unsuru olarak kabul edilir. Bu, erkeğin kadına nikah akdine karşılık verdiği maddi veya manevi bir bedeldir. Mehr, nikah akdinde belirtilmelidir ve kadının rızası olmadan belirlenen bir mehre dayalı nikah geçersizdir.
5. Sahih Niyyet (Sağlam İstek): Nikah akdini gerçekleştiren tarafların sahih niyyetle (sağlam bir niyetle) hareket etmeleri gerekir. Yani, nikah akdi sadece evlilik niyetiyle gerçekleştirilmelidir.
Bu unsurlar, İslam hukukuna göre bir nikahın geçerli olması için gereken temel şartları oluşturur. Bu şartların sağlanmasıyla gerçekleştirilen nikah geçerli kabul edilir ve İslam hukukuna göre evlilik bağını oluşturur.
Bu şartlar sağlanmadan gerçekleşen bir imam nikahı sahih değildir. Öte yandan bu şartları gözetmeden nikahı kıyan ehliyet sahibi de bundan sorumludur. Buna daha basit bir çözüm getiren Diyanet İşleri Başkanlığı resmi (medeni) nikah akdini görmeden imam nikahı kıymamaları gerektiğinin ikazını da personeline nasihat etmiştir.
Selam ve dua ile.
09.Mart.2024
28.Şaban.1445
Muammer Gezer
Yorum Yazın