KAMU HAKKI

KAMU HAKKI

Kamu malı; topyekûn bir milletin ortak menfaat 

alanıdır. Hiç kimse bu mallar üzerinde şahsi ve keyfi bir 

tasarrufta bulunamaz. Kamu malı; sadece hayatta olanların 

değil, henüz doğmamış çocukların, tüyü bitmemiş 

yetimlerin, bütün muhtaçların, garip gurebanın da hakkıdır. 

Kur’an-ı Kerim’de ‘Gulûl’ olarak isimlendirilen hazine, 

kamu, belediye, vakıf 0ve dernek mallarına el uzatmak;

insanı dünyada zillete, ahirette büyük bir azaba sürükleyen

ağır bir vebal, büyük bir günahtır. Nitekim Yüce Rabbimiz "Kim, kamu malına ihanet ederse, kıyamet günü, 

hainlik ettiği şeyin günahı, boynuna asılı olarak gelir...”

2

 buyurmaktadır.

Hazineye, vakıflara, derneklere, kamu kurum ve 

kuruluşlarına ait menkul veya gayrimenkulleri zimmete 

geçirmek, işgal etmek ya da vasıflarını değiştirerek gayr-i 

meşru kazanç sağlamak ateşten bir korla karnı doldurmaktır. 

Bu hususta Rescûl-i Ekrem (s.a.s)’in uyarısı gayet açıktır: 

“Hiç kimse hakkı olmayan bir karış toprağı bile 

almasın! Eğer alırsa, kıyamet gününde Allah yedi kat 

yeri onun boynuna dolar.”3

Kamu imkânlarını amacı dışında kullanmak, kamuya 

ait işleri yavaşlatmak ya da aksatmak, verilen görevleri 

layıkıyla yerine getirmemek hem vebal hem de günahtır. 

Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) bu hususta bizleri 

şöyle uyarmaktadır: “Bir kimseyi bir işte görevlendirip 

yaptığı işin karşılığı olarak ona bir ücret verdiysek, 

onun bu ücret dışında alacağı her şey emanete 

hıyanettir.”4

Bir takım kanuni boşluklardan

yararlanıp adeta gayrimenkul mafyası oluşturarak kamunun 

ve şahısların malına haksız yere el koymak, 

İhtiyacı olmadığı halde sosyal yardım almak, 

ailesinden kalan maaşı alabilmek için resmiyette boşanıp 

gerçekte birlikte Naylon fatura ile vergi kaçırmak, sahte belgelerle 

mal beyanını düşük göstermek haramdır, günahtır. Engelli 

muafiyetinden yararlanılarak alınan aracı amacı dışında

kullanmak, vergi imtiyazını istismar edip bunu bir rant 

kapısına çevirmek kamu hakkını gasp etmektir, haramdır. 

Menfaat elde etmek için rüşvet alıp vermek ise Allah’ın 

lanetine müstahak olmaktır. Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.s); "Allah'ın laneti rüşvet verenin de alanın da üzerine olsun."5 buyurmaktadır.

1 Müslim İman, 182.

2 Âl-i İmrân, 3/161. 

3 Müslim, Müsâkât, 141.

4 Ebû Dâvûd, Harâc, fey’ ve imâre, 9,10.

5

İbn Mâce, Ahkâm, 2.

6 Buhârî, Farzu’l Humus, 7.

İbn Mâce, Ahkâm, 2.