14 Kasım 1944 Ahıska Türkleri Sürgünü

Sovyet Rusya Devlet Başkanı Stalin'in emriyle Kafkaslarda (Şimdiki Gürcistan'ın Mesheti bölgesinde) Kars-Ardahan sınırının hemen öbür tarafında yaşayan Ahıska Türklerine karşı gerçekleştirilen sürgün ile 212 köyde yaşayan yaklaşık 95.000 Ahıska Türkü; zorla Orta Asya'ya içlerine sürgün edilmiştir.

Trenlerin hayvan vagonlarına doldurulan Ahıska Türklerinin çoğu başta Özbekistan olmak üzere 7 ayrı Sovyet ülkesine gönderilmiştir. Bu sürgüne bölgede yaşayan diğer Müslüman etnik unsurlardan Kürtler, Hemşinliler ve Lazlar'dan da yaklaşık 20.000 kişinin dahil edilmesiyle toplamda yaklaşık 115.000 kişi sürgün edilmiştir.

Sürgün edilenler iskan edildikleri bölgelerde zorla çalıştırılacakları alanlara yerleştirilmeleri ayrıca dikkat çekmektedir. Gerek sürgün esnasında gerekse iskan edildikleri bölgede yaşanan zorlu ve sert koşullara bağlı olarak yaklaşık 13.000 kişisi hayatını kaybetmiştir.

Stalin'in ölümünden sonra başa geçen Sovyet lideri Nikita Kruşçev, Stalin döneminde uygulanan sürgünleri 1956 yılında iptal etmesiyle bir kısmı geriye dönebilmeyi başarmıştır. Ancak 1991 yılında bağımsızlığını kazanan Gürcistan Ahıska Türklerinin eski yurtlarna izin vermemiştir. Gerek sürgünler, gerekse yaşananlar dünya kamuoyundan gizlendiği için bir çoğu Sovyet Rusya'nın sağılma döneminde duyulmuştur.

Günümüzde 350.000 oldukları değerlendirilen Ahıska Türklerinin çoğu Stalin döneminde sürgün edildikleri 7 eski Sovyet ülkesinde dağılmış ve vatansız olarak yaşamaktadırlar.

İsmail CİNGÖZ
Uluslararası Siyaset Uzmanı /M.A.
BULTÜRK Ankara Temsilcisi
TDPB Basın Kulübü Başkanı
[email protected]